District Berchem is ambitieus op het vlak van het klimaatrobuust maken van haar grondgebied.
Dit wordt gerealiseerd door oa het ontharden, vergroenen en verblauwen van het openbaar domein in de strijd tegen
de gevolgen van een veranderend klimaat.
Met de experimentele installatie van De Groene Droom creëert Atelerier Recup in samenwerking met Rant architecten, Gatam, Stadsakker en Klimplant vzw op het Frans van Hombeeckplein een oplossing die bijdraagt aan het klimaatrobuuster maken van de publieke ruimte om zo de stedelijke leefbaarheid te verhogen.
Momenteel wordt een grote houten pergola gebouwd. In november 2023 gingen we al van start met het aanplanten van de wilde plantentuin. We hebben met vrijwilligers en enkele klassen van de scholen op het plein meer dan 800 planten in de grond gezet.
De installatie is een ingreep die bijdraagt tot:
- Het vergroenen van de pleinruimte: 1. We zorgen voor een actief gezond bodemleven door aan de kant van de Merode school 150 m² dolomiet te verwijderen en een verse laag groencompost en hakselhout aan te leggen om waterverdamping via de bodem te beperken. 2. Een Pergolaconstructie van 3 5 meter breed, 3 3 meter hoog en 18 meter lang draagt een verticale groenstructuur van klimplanten. In de getransformeerde dolomietzone komt een zelfregulerende plantentuin.
- Hierdoor verhoogt de biodiversiteit.
- We creëren een koelteplek op het plein om de hittestress op het plein te verzachten.
De bestaande zitelementen ten noorden van de sportveldjes komen tijdens de warmste zomerweken in een welgekomen schaduwzone terecht dankzij de pergolaconstructie In de lente (wanneer de klimplanten stillaan beginnen aangroeien), herfst en winter (de bladeren zijn gevallen en de zonnestand is lager), kan je echter wel nog steeds van de zon genieten - Tussen de klimplanten komen over de lange pergola ook 2 zeiltjes met daaronder 4 watervaten. Samen goed
voor 1000 à 2000 m³ zodat regenwater beschikbaar is in langere periodes van droogte. Er hoeft in principe geen extra
bewatering meer te gebeuren.
INNOVATIETRAJECT “HIER GROEIT EEN PLEIN”
Meer “groen” en “blauw” leidt tot meer levendigheid op een
plein. Op verschillende pleintjes in Berchem is vergroening niet altijd vanzelfsprekend omwille van diverse redenen (zoals ondergrondse parkings of leidingen, aanwezigheid van de markt…). Berchem gaat hier wel de uitdaging aan!
Om verharde pleinen klimaatrobuust te maken, moet er anders
gedacht en gedaan worden. Het innovatietraject, met het Frans
Van Hombeeckplein als testzone voor klimaatrobuuste oplossingen,
heeft als ambitie om ook andere pleintjes in District Berchem
en de rest van de stad te transformeren.
WAAROM HET FRANS VAN HOMBEECKPLEIN?
Het Frans Van Hombeeckplein is het grootste plein van Oud-Berchem, een
wijk met weinig publieke ruimte. De bekendheid en het iconisch karakter
binnen het district maakt het tot een geschikte plek voor dit pilootproject.
Het plein wordt veel gebruikt, maar is hoofdzakelijk ingebed in de buurt zelf.
Het plein kreeg in 2013 een make-over. De aanleg van een ondergrondse
garage heeft destijds de mogelijkheden tot vergroening gehypothekeerd.
Enkele bestaande bomen werden geïntegreerd en er werden ook nieuwe
aangeplant. Toch wordt vastgesteld dat vandaag hitte een belangrijk probleem
is op het plein door de oriëntatie, het traag uitgroeien van de nieuwe
bomen en de materiaalkeuze.
